Bài làm của nhóm bạn Nguyễn Thị Nga
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CBCC: Cán bộ công chức
KH-CN: Khoa học công nghệ
ĐTBD: Đào tạo, bồi dưỡng
HCNN: Hành chính nhà nước
CT-XH: Chính trị- xã hội
Thân
Nhân Trung (1419-1499) "...Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế
nước mạnh mà hưng thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế
các bậc đế vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài, kén
chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần thiết..."
Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã dạy: “Cán bộ là cái gốc của
mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém…cán
bộ là cầu nối giữa Đảng, Chính phủ với nhân dân. Người cán bộ cách mạng phải
hội đủ. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”.
Như vậy, có
thể nói từ xa xưa ông cha ta đã ý
thức rõ vị trí, vai trò của hiền tài đối với sự tồn vong của một quốc gia và
nhận thức rõ tầm quan trọng, tính cấp thiết của nhiệm vụ xây dựng đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ nhân tài.
Trong xu thế toàn cầu hóa và hội
nhập kinh tế quốc tế hiện nay, với sự phát
triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ và sự tiến nhanh đến nền
kinh tế tri thức thì việc đào tạo, bồi dưỡng
nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng trong cạnh tranh, đưa nước ta rút ngắn
khoảng cách với các quốc gia phát triển trong khu vực và thế giới. Hơn bao giờ hết,
đội ngũ CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước cần phải được đào tạo, bồi dưỡng
toàn diện để trở thành những nhà quản lý có phẩm chất tốt, có năng lực nghề nghiệp,
vừa “ hồng”, vừa “chuyên”. Để tìm hiểu kỹ
hơn về vấn đề đào tạo, bồi dưỡng CBCC ở nước ta hiện nay, nhóm chúng em chọn đề
tài: “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính nhà
nước ở Việt Nam hiện nay”.
Để có thể hoàn thành được bài tiểu luận này, chúng em xin gửi lời cảm
ơn sâu sắc đến cô giáo Th.s. Lê Thị
Trâm Oanh đã định hướng và giúp đỡ trong quá trình làm bài.
Bài tiểu luận của chúng em được làm dưới góc nhìn của sinh viên nên còn
nhiều hạn chế và thiếu sót. Vì vậy, chúng em rất mong nhận được sự góp ý của Cô
và các bạn để chúng em có thể hoàn thiện bài một cách tốt hơn!
Chúng em xin chân
thành cảm ơn!!!
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÀO TẠO,
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN HÀNH
CHÍNH NHÀ NƯỚC
Các
cơ quan quản lý nhà nước là một loại tổ
chức đặc biệt được sử dụng quyền lực nhà nước để quản lý mọi mặt của đời sống
chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và là loại tổ chức trong đó nguồn nhân lực của tổ chức lại chính
là những người được giao trực tiếp để thực hiện chức năng đó. Nhân sự trong các cơ quan HCNN là đội ngũ cán
bộ, công chức theo quy định của Luật cán
bộ, công chức năm 2008.Trong Điều 4
Luật đã ghi rõ:
“1. Cán bộ là công dân Việt Nam,
được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ
quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung
ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh),
ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện),
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
2. Công chức là công dân Việt Nam,
được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh,
cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ
quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị
thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và
trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản
Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự
nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với
công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì
lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của
pháp luật.
3. Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau
đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo
nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí
thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là
công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc
Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.”
Họ
được nhà nước sử dụng, có những chính sách đãi ngộ vì vậy mà họ phải tuân theo
các quy định của nhà nước đề ra để đảm bảo cho nhà nước có thể tồn tại và phát
triển bền vững.
“Đào
tạo” và “bồi dưỡng” là các thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong các văn
bản quy phạm pháp luật cũng như các tài liệu nghiên cứu ở nước ta, tuy nhiên
cách tiếp cận này cũng theo nhiều chiều khác nhau.
Theo
Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, 2005:
“Đào tạo: làm cho trở thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định”;
“Bồi dưỡng: làm cho năng lực hoặc phẩm chất tăng thêm”.
Theo
Nghị định số 18/2010/NĐ-CP ngày 05 tháng 03 năm 2010 của Chính phủ về đào tạo,
bồi dưỡng công chức (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/05/2010), tại Điều 5
giải thích: “Đào tạo là quá trình truyền
thụ, tiếp nhận có hệ thống những tri
thức, kỹ năng theo quy định của từng cấp học, bậc học” và “Bồi dưỡng là hoạt động trang bị, cập nhật,
nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc”.
Từ
các cách tiếp cận trên, có thể đưa ra một quan niệm về đào tạo, bồi dưỡng như
sau: đào tạo là quá trình trang bị những kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp thích
hợp để người được đào tạo có thể đảm nhận được một công việc nhất định; bồi dưỡng
là quá trình nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp trên cơ sở của mặt bằng
kiến thức đã được đào tạo trước đó.
Cán
bộ công chức đóng vai trò quyết định đến hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Trong những năm qua với việc thực hiện cải cách hành chính, vấn đề đổi mới và
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước được đặc biệt chú trọng,
vì thế chất lượng đội ngũ cán bộ công chức đã không ngừng tăng lên đáp ứng nhu
cầu phát triển của đời sống xã hội.
Việc đào tạo, bồi dưởng CBCC có vai trò hết sức quan trọng:
Thứ
nhất, trang bị kiến thức, kỷ năng, phương pháp cho
việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của cán bộ công chức.
Thứ
hai, góp phần xây dựng đội ngũ CBCC chuyên
nghiệp có đủ năng lực để xây dựng nền hành chính tiên tiến,
hiện đại.
Thứ
ba, hoạt động đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực
trong các cơ quan quản lý hành chính nhà nước là một công cụ của phát triển
chức nghiệp.Với những vai trò chủ yếu sau:
-
Hoàn thiện chất lượng dịch vụ cung cấp cho công
dân;
-
Tăng số lượng dịch vụ được cung cấp;
-
Giảm chi phí hoạt động;
-
Giảm nhưng sai phạm không đáng có;
-
Tăng sự hài lòng của công dân với tổ chức nhà
nước;
-
Tạo cho cán bộ , công chức cập nhật kiến thức của
bản thân: bồi dưỡng để công chức thực
thi tốt các văn bản pháp luật mới; cung cấp những kiến thức về công nghệ mới; học tiếng nước
ngoài(tiếng Anh, pháp ); tạo ra đội ngũ công chức có chuyên môn, kỹ năng để thực thi công vụ tốt
hơn, nhằm thực hiện cải cách nền hành chính nhà nước; phát triển năng lực để
hoạch định và thực thi chính sách công; trung thành với
chính phủ trong việc thực thi chính sách; thực hiện dịch vụ định hướng khách hàng theo hệ thống tiêu chuẩn; áp dụng kỹ năng quản lý mới; hoàn thiện đạo đức công chức nhằm chống tham nhũng;
-
Tạo cơ hội để cơ cấu lại tổ chức bộ máy nhà nước nói chung và nền hành
chính nói riêng.
Thông qua đào
tạo, bồi dưỡng, người lao động tiếp thu kĩ năng, kiến thức để thực thi công
việc được giao một cách có hiệu quả và chất lượng. Khối kiến thức, kĩ năng được
sắp xếp một cách có hệ thống bằng các chương trình, tài liệu và chúng được các
cơ quan, tổ chức giảng dạy, trao đổi bằng nhiều phương pháp khác nhau nhưng
phải đảm bảo khối lượng kiến thức, kỹ năng đó đến được với cán bộ, công chức.
Do vậy, khối lượng kiến thức kĩ năng thực chất là một sản phẩm trí tuệ, khoa
học được cung cấp tới người lao động thông qua phương tiện là đào tạo, bồi
dưỡng.
Việc
xác định đào tạo, bồi dưỡng là phương tiện truyền thụ, trao đổi kiến thức, kỹ
năng đã khắc phục những nhược điểm, hạn chế của việc trang bị kiến thức, kỹ
năng không qua đào tạo, bồi dưỡng. Đào tạo, bồi dưỡng có mục tiêu, đối tượng và
theo từng nội dung, chương trình, tài liệu sẽ giúp quá trình học tập của cán
bộ, công chức diễn ra nhanh hơn, hiệu quả hơn tạo động lực cho từng cán bộ, công chức phấn đấu trưởng thành và thúc đẩy quá trình cải cách hành chính
được thuận lợi. Tuy nhiên để thực hiện tốt chức năng này thì khối lượng kiến
thức, kỹ năng phải được thẩm định rất khoa học bởi các cơ quan có thẩm quyền
thông qua các chương trình, giáo trình, tài liệu với các nội dung phong phú và
đa dạng có chọn lọc, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh chính trị, kinh tế, xã
hội của Việt Nam.
Kết
quả của việc đào tạo, bồi dưỡng là khối lượng kiến thức, kĩ năng mà người lao
động tiếp thu được và các văn bằng, chứng chỉ phù hợp với kiến thức, kĩ năng
đó. Đây là một trong những căn cứ để đánh giá năng lực, trình độ người lao động
khi cơ hội tiếp thu là bình đẳng trong các khóa đào tạo, bồi dưỡng. Việc đánh
giá, kiểm tra trước khi đào tạo bồi dưỡng sẽ là cơ sở cho việc xác định nội
dung chương trình, giáo trình, tài liệu cũng như chất lượng đội ngũ giảng viên.
Hoạt động này thực chất là quá trình thực hiện chưc năng đánh giá của đào tạo,
bồi dưỡng.
Phát
triển năng lực người lao động là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng đội ngũ nhân sự đáp ứng những thay đổi bên ngoài và đòi hỏi của hoạt động
thực tiễn trong nội bộ mỗi tổ chức. Nó đảm nhận việc tăng cường thêm khả năng
và thái độ tích cực của nhân viên.
Phát
triển đội ngũ cán bộ, công chức được xem xét thông qua sự trưởng thành về số
lượng, chất lượng và các yếu tố tâm lý. Chất lượng cán bộ, công chức phụ thuộc
vào phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn và kinh nghiệm nghề nghiệp.
Phát
triển năng lực đội ngũ cán bộ, công chức là yếu tố quan trọng của việc nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Phát triển năng lực đội ngũ cán bộ, công
chức đáp ứng những thay đổi bên ngoài nền công vụ và đòi hỏi phát triển đội ngũ cán bộ, công chức
trong nền công vụ. Nó đảm bảo tăng cường thêm sinh lực cho khả năng và thái độ
tích cực của cán bộ, công chức. Khả năng mà không kèm theo thái độ tích cực sẽ
là mất thăng bằng, cũng như thái độ tích cực không kèm theo khả năng là trì
trệ. Nhiều người chỉ ra rằng phát triển năng lực chính là sự tích lũy kiến
thức, kỹ năng và thái độ của đội ngũ cán bộ, công chức.
-
Luật Cán bộ,
Công chức năm 2008 được Quốc hội nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13
tháng 11 năm 2008 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm. Trong đó, mục
4, chương IV đào tạo, bồi dưỡng công chức, từ điều 47 đến điều 49.
-
Nghị định số 18/2010/NĐ- CP ngày 05/3/2010 của Chính phủ
về đào tạo, bồi dưỡng công chức (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2010 và bãi
bỏ Chương III Nghị định số 54/2005/NĐ- CP ngày 19/4/2005);
-
Chiến lược phát triển kinh tế
- xã hội giai đoạn 2011-2020 được thông qua tại Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ
XI đã khẳng định: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất tốt,
tận tuỵ phục vụ nhân dân, có tính chuyên nghiệp cao” là một giải pháp quan trọng
nhằm hoàn thiện bộ máy nhà nước, tạo bước chuyển biến mạnh về cải cách hành
chính.
-
Quyết định của Bộ trưởng Bộ
Nội Vụ số 104/2005/QĐ-BNV ngày 03 tháng 10 năm 2005 về việc ban hành quy chế cử cán bộ, công chức đi đào tạo, bồi dưỡng ở
nước ngoài bằng nguồn ngân sách nhà nước.
-
Quyết định 1738/QĐ-BTC năm
2012 phê
duyệt Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng công, viên chức ngành Tài chính đến năm 2015”
do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành
-
Quyết định của thủ tướng
chính phủ số 34/2006/QĐ-TTg ngày 08 tháng 02 năm 2006 phê duyệt đề án đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn người dân tộc thiểu số giai đoạn 2006 –
2010.
-
Quyết định số:
40/2006/QĐ-TTg, ngày 15 tháng 02 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế
hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2006 – 2010
-
Quyết định số 34/2006/QĐ-TTg ngày 8/02/2006 của Thủ tướng
Chính phủ về việc phê duyệt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức xă,
phường, thị trấn người DTTS giai đoạn 2006-2010.
Nhìn chung pháp luật nước ta đã có sự quy định khá rõ ràng, cụ thể
trong vấn đề bồi dưỡng cán bộ công chức tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động diễn ra
trong khuôn khổ quản lý của nhà nước, góp phần
quan trọng trong công tác công vụ công chức. Nhà nước cần hoàn thiện hơn
nữa cơ chế pháp lý này theo hướng đồng bộ, toàn diện và cụ thể quy chế, chế tài
quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ, công chức.
Muốn làm tốt nội dung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ công chức hành chính thì yêu cầu trước tiên và cơ bản là phải có một
chiến lược lâu dài với các bước đi cụ thể được thể hiện ở việc xây dựng quy
hoạch, kế hoạch đào tạo. Nếu xây dựng được quy hoạch, kế hoạch đào tạo đảm bảo
khoa học, phù hợp với tình hình thực tế khi triển khai thực hiện sẽ đạt hiệu
quả cao, đúng các mục tiêu đề ra, còn ngược lại sẽ không đạt kết quả như mong
muốn gây nên sự lãng phí, thậm chí là kế hoạch đó bị “phá sản”.
Để xây dựng được kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng
công chức tốt như trên vừa nêu, đòi hỏi phải làm tốt việc phân tích nhu cầu đào
tạo (ai cần đào tạo? đào tạo những nội dung gì là thích hợp?) đồng thời xác
định các mục tiêu cụ thể của việc đào tạo (đao tạo nhằm đáp ứng yêu cầu thực
thi một chức trách, nhiệm vụ cụ thể hoặc đào tạo nhằm đáp ứng tiêu chuẩn về
trình độ), từ đó làm cơ sở cho việc tổ chức thực hiện đạt kết quả cao.
Ở nước ta hiện nay, Theo Nghị định số 18/2010/NĐ-CP ngày 05 tháng 03 năm 2010 của Chính phủ
thì việc đào tạo, bồi dưỡng công chức được tiến hành ở các đơn vị như sau:
-
Học viện Chính trị
- Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức biên soạn tài liệu bồi dưỡng theo
tiêu chuẩn ngạch chuyên viên cao cấp và tương đương; tài liệu đào tạo, bồi
dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp huyện, cấp sở, cấp vụ và
tương đương trở lên theo chương trình do Bộ Nội vụ ban hành.
-
Học viện, Trường,
Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ
quan thuộc Chính phủ (sau đây gọi chung là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng) tổ chức
biên soạn tài liệu bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch cán sự và tương đương, ngạch
chuyên viên và tương đương, ngạch chuyên viên chính và tương đương; tài liệu
đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp phòng theo
chương trình do Bộ Nội vụ ban hành; tài liệu bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng
chuyên ngành.
-
Trường Chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương tổ chức biên soạn tài liệu bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch cán sự và
tương đương, ngạch chuyên viên và tương đương, ngạch chuyên viên chính và tương
đương, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý
cấp phòng theo chương trình do Bộ Nội vụ ban hành; phối hợp với các Bộ, cơ quan
ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ biên soạn tài liệu bồi dưỡng kiến thức, kỹ
năng chuyên ngành.
4.
Xây
dựng các chế độ khuyến khích công chức hành chính không ngừng học tập nâng cao
trình độ và năng lực công tác.
Đây là công tác xây dựng, ban hành và thực hiện các văn bản
quy phạm pháp luật quy định về chế độ, chính sách khuyến khích công chức hành
chính tham gia các khoa đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ, kiến thức cho
bản thân, đồng thời nâng cao năng lực thực thi công vụ.
Chế độ, chính sách khuyến khích này bao gồm:
-
Về
vật chất: công chức tham gia các khóa đào
tạo, bồi dưỡng được chi kinh phí đào tạo (học phí nộp cho cơ sở đào tạo, chi
phí nghiên cứu đề tài khoa học, chi phí tài liệu, đi lại, ăn ở trong thời gian
đi học,…); được hưởng nguyên lương và các chế độ khác theo quy định trong thời
gian đi học, chế độ trợ cấp khuyến khích
người có trình độ đại học công tác tại cấp xã,…( Ví dụ: tại thành phố Hồ Chí
Minh từ ngày 01/07/2009 áp dụng mức trợ cấp là 750.000 đồng/ tháng đối với
người có trình độ đại học chính quy công tác ở phường; 1.000.000 đồng/ tháng
đối với người có trình độ đại học chính quy công tác ở xã ).
-
Về
mặt tinh thần: công chức tham gia các khóa
đào tạo được tạo điều kiện thuận lợi về công việc, thời gian (giảm lượng công
việc, bố trí người thay thế,…) để đảm bảo tham gia đầy đủ chương trình học và
khi đạt kết quả học tập giỏi được khen thưởng,…
Đây là nội dung cơ bản và được thực hiện thường xuyên trong
công tác quản lý hành chính nhà nước đối với đào tạo, bồi dưỡng công chức nhằm
đảm bảo quá trình tổ chức đào tạo, bồi dưỡng công chức hoàn thiện tuân thủ các
quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức do Chính phủ ban hành và triển khai
theo đúng mục đích, yêu cầu, nội dung, tiến độ,…của các chương trình quy hoạch,
kế hoạch đào tạo do các cơ quan có thẩm quyền đã xác định.
Nội dung kiểm tra, giám sát đối với công tác đào tạo gồm
kiểm tra, giám sát việc thực thi các chế độ, chính sách về đào tạo cũng như các
quy định về xây dựng chương trình, giáo trình và tài liệu đào tạo, bồi dưỡng,
kiểm tra cấp chứng chỉ đào tạo, bồi dưỡng về tiêu chuẩn cơ sở đào tạo, cơ sở
vật chất kĩ thuật, tiêu chuẩn giảng viên,…
Và nội dung đánh giá chất lượng đào tạo bao gồm những nội
dung cơ bản sau: đánh giá hiệu quả quản lý đào tạo, bồi dưỡng ( xem xét những
vấn đề về cơ chế, chính sách, xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch),
đánh giá chất lượng và hiệu quả sau đào tạo, đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn
tài chính cho công tác đào tạo.
Có nhiều cách
để phân loại các hình thức đào tạo bồi dưỡng, tùy vào
từng mục đích và điều kiện cụ thể có thể áp dụng một hoặc kết hợp các hình thức
với nhau nhằm đem lại hiệu quả cao trong quá tình thực thi công vụ.
Việc
lựa chọn hình thức phù hợp sẽ nâng cao
chất lượng của việc học, giảm được tối thiểu chi phí đào tạo, bồi dưỡng. Nhà
quản lý cần phải xem xét kiểm tra để lựa chọn hoặc tạo điều kiện cho nhân viên
của mình có được một môi trường làm việc, học tập thoải mái và thuận lợi.
Theo
Nghị định 18/2010/NĐ-CP về đào tạo
bồi dưỡng công chức có quy định tại Điều 15: Hình thức tổ chức đào tạo, bồi
dưỡng:
1. Tập trung.
2. Bán tập trung.
3. Vừa làm vừa học.
4. Từ xa.
Khi
nói đến hình thức đào tạo, bồi dưỡng thường có nhiều cách phân loại khác nhau.
Về nguyên tắc có hai cách phân loại tổng quát:
-
Đào tạo bồi dưỡng tại chức .
-
Đào tạo, bồi dưỡng thoát ra khỏi công việc.
Tùy
theo mục đích, phương pháp học ưa thích của nhiều người có thể phân loại thành
kiểu chủ động và bị động. Nếu như kiểu chủ động đòi hỏi sự chủ động, linh hoạt,
sáng tạo, ý thức tự phân tích, khám phá, tìm tòi cao gắn với việc thực hành của
người học thì kiểu thụ động lại bao gồm quan sát, chất vấn, đưa ra lời giải
thích và sau đó đi đến tổng kết toàn bộ nội dung học.
Tùy
theo từng mô hình đào tạo khác nhau mà có phương pháp đào tạo tương ứng. Ví dụ
như với phương pháp thực hành sẽ gắn với mô hình hướng dẫn, với mô hình hội
thảo thì thường sử dụng phương pháp sử dụng sáng kiến/ phân tích, còn mô hình
thảo luận thì sẽ đặt ra các câu hỏi, lắng nghe để đưa ra ý kiến tranh luận cùng
nhau.v.v…
Trong
quá trình lựa chọn hình thức đào tạo, bồi dưỡng, cá nhân, tổ chức nói chung và
cán bộ, công chức, cơ quan hành chính nhà nước nói riêng cần đảm bảo rằng người
học có quyền tiếp cận với các chương trình đào tạo bao gôm nhân viên trong biên
chế, những người làm việc bán thời gian và những người không đủ năng lực.
Trong
các cơ quan hành chính nhà nước, đối với các cán bộ lãnh đạo, quản lý có thể sử
dụng một số hình thức sau:
-
Hình thức huấn luyện.
-
Bồi dưỡng trước theo hình thức kế cận, thủ việc nhanh.
-
Thuyên chuyển qua nhiều vị trí để mở rộng kinh nghiệm.
-
Đào tạo thông qua tình huống, hình thức đóng vai.
-
Bồi dưỡng tại chức.
-
Tu nghiệp (bồi dưỡng bên ngoài).
Đối
với cán bộ công chức tác nghiệp, các hình thức đào tạo, bồi dưỡng phong phú hơn
rất nhiều. Tuy nhiên cũng cần phải chú ý một số hình thức phổ biến và quan
trọng như: bồi dưỡng giai đoạn tập sự, bồi dưỡng theo kiểu kết hợp tại chỗ làm
việc và bên ngoài, tập việc trong môi trường tương tự môi trường của cơ quan,
tổ chức, bồi dưỡng tại chức, đào tạo, bồi dưỡng tại chức.
Đào
tạo từ xa là phương thức đào tạo mà giữa người dạy và người học không trực tiếp
gặp nhau tại một điểm và cùng thời gian mà thông qua phương tiện nghe nhìn
trung gian. Hình thức đào tạo này không gây tốn kém cho người học phải trực
tiếp đến nơi học, tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo người học được cung cấp
đầy đủ kiến thức. Bên cạnh đó, hình thức này không đảm bảo được ai cũng tham
gia vào quá trình đào tạo, và người tham gia học phải có một trình độ nhất
định, sự liên hệ, tương tác giữa giảng viên và học viên. Nội dung dạy học trong
quá trình dạy học được truyền thụ, phân phối tới cho học viên chủ yếu thông qua
các hình thức thể hiện gián tiếp như văn bản in, âm thanh, hình ảnh hoặc số
liệu máy tính.
Ví
dụ: thông qua một chiếc máy tính được nối mạng CBCC có thể tham gia các khóa
đào tạo bồi dưỡng từ xa, tiết kiệm được rất nhiều chi phí và thuận lợi chho
việc học tập dù ở bất kì nơi đâu.
Ngoài
ra còn có các hình thức phương pháp đào tạo còn có thể phân theo các danh mục
sau:
Kèm
cặp thông qua những người có kinh nghiệm, kiến thức thợ bậc cao: Phương pháp
này thường dùng để giúp cho các cán bộ quản lý và các nhân viên giám sát có thể
học được các kiến thức, kỹ năng cần thiết cho công việc trước mắt và công việc
cho tương lai thông qua sự kèm cặp, chỉ bảo
của những người
quản lý giỏi
hơn.
-
Mô hình trò chơi, ứng xử giải quyết tình huống: là sự mô phỏng
các tình huống hiện hành gần giống như phương pháp đóng vai, nó tạo được cảm
giác thoải mái cho nhân viên khi tham gia.
-
Hội thảo tập huấn trao đổi: phương pháp này hay còn gọi là
phương pháp thảo luận là một phương pháp huấn luyện được sử dụng rộng rãi,
trong đó các thành viên có chung mục đích thảo luận và cố gắng giải quyết vấn đề.
Thông thường người điều khiển là một cấp quản trị nào đó.
-
Đóng vai, thử: đây là một kỹ thuật đưa ra một vấn đề nan giải
nào đó (có thật hay do tưởng tượng) rồi sau đó vấn đề được phân vai một cách tự
nhiên. Các nhân viên sẽ tự nhập vai và xử lý tình huống đó.
-
Huấn luyện tại nơi làm việc: phương pháp này thông thường được
áp dụng đối với các nhân viên mới chưa có kinh nghiệm, được những nhân viên có
kinh nghiệm chỉ dẫn.
-
Luân chuyển công tác: Luân chuyển và thuyên chuyển công việc
là phương pháp chuyển người quản lý từ công việc này sang công việc khác để nhằm
cung cấp cho họ những kinh nghiệm làm việc ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong tổchức.
Những kinh nghiệm và kiến thức thu được qua quá trình đó sẽ giúp cho họ có khả
năng thực hiện những công việc cao hơn trong tương lai.
-
Lớp học: tổ chức thành các lớp học đào tạo bồi dưỡng thêm
chuyên môn cho nhân viên.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CBCC TRONG CƠ QUAN HÀNH CHÍNH
NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM
Chúng
ta đang sống trong một thời đại mà nhịp độ thay đổi diễn ra với tốc độ chóng mặt
– đó là thời đại bùng nổ công nghệ thông tin. Những bùng nổ này có tác động mạnh
mẽ đến dây chuyền sản xuất, đến phương thức quản lý, đến nếp sống và suy nghĩ của
mọi người trong tổ chức. Và cũng chính sự bùng nổ này mà các nhà quản lý nhận
thấy rằng cần phải trang bị, nâng cao trình độ, cập nhật những tri thức mói đẻ
có thể theo kịp sự thay đổi đó. Nhu cầu đào tạo trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Mà mục tiêu chung của đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là nhằm sử dụng tối
đa nguồn nhân lực hiện có và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức thông qua việc
giúp cho người lao động hiểu rõ hơn về công việc, nắm vững hơn về nghề nghiệp của
mình và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình một cách tự giác hơn, với thái độ
tốt hơn, cũng như nâng cao khả năng thích ứng của họ với các công việc trong
tương lai.
Đào
tạo bồi dưỡng nhân viên còn để đáp ứng tốt nhu cầu tồn tại của tổ chức, đáp ứng
nhu cầu học tập, khẳng định mình của nhân viên trong tổ chức, đồng thời, đó còn
là điều kiện tiên quyết để tăng uy tín, sức cạnh tranh của tổ chức với các tổ
chức khác. Hơn nữa đối với mỗi tổ chức thì nhu cầu đào tạo nhân viên là một nhiệm
vụ cấp bách và quan trọng nhất, bởi vai trò của mỗi cá nhân trong tổ chức, đặc
biệt là cơ quan hành chính nhà nước, những người thực thi công vụ, thực thi quyền
lực nhà nước.
Ngoài
ra, nhu cầu đào tạo bồi dưỡng nhân sự hành chính còn bắt nguồn từ sự đòi hỏi
ngày càng cao của nhân dân trong thực thi công vụ, và đó cũng là xu thế của các
nước trên thế giới nhằm nâng cao vai trò phục vụ của công chức, nó xuất phát từ
chức năng cơ bản của nhà nước trong việc quản lý mọi mặt đời sống xã hội.
Ví dụ: Trước đây, khoa học công nghệ chưa phát
triển, hoạt động lưu trữ hồ sơ chủ yếu là thủ công nên gặp phải nhiều khó khăn
như: bị thất lạc hồ sơ, phải có văn phòng lưu trữ, hồ sơ bị hỏng, rách nát theo
thời gian,…. Bây giờ, nước ta đang thực hiện cuộc cải cách hành chính, tiến tới
chính phủ điện tử thì máy tính đã được sử dụng chủ yếu trong công tác văn
phòng, các nhân viên của tổ chức cần
phải được đào tạo, đào tạo lại để có thể sử dụng thành thạo các kỹ năng cần
thiết để phục vụ chuyên môn. Bởi công nghệ có hiện đại đến đâu cũng không thể
thay thế được vai trò của con người. Như vậy vấn đề đào tạo bồi dưỡng kỹ năng
cho nhân sự hành chính lúc này là vấn đề quan tâm hàng đầu.
Đội ngũ cán bộ công
chức hành chính là một bộ phận của đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nước. Năm 2005
cả nước có 195.442 công chức hành chính (theo kết quả tổng điều tra giai đoạn
2001-2005), chiếm 11,4% cán bộ công chức cả nước.
Năm
|
Tổng số (người CB)
|
Công chức hành chính
|
Tỉ lệ
|
1975
|
478.417
|
77.633
|
16,2%
|
1996
|
1.236.373
|
189.236
|
15,3%
|
1997
|
1.217.003
|
197.894
|
16,3%
|
2005
|
1.679.112
|
195.422
|
11,6%
|
Bảng 1: Bảng số
liệu về số lượng cán bộ công chức và tỉ lệ công chức hành chính ở Việt Nam qua
một số năm. Nguồn: Tổng cục thống kê.
Qua những số liệu trên có thể thấy,
tỉ lệ công chức đã giảm đi đáng kể. Hơn nữa Việt Nam là một quốc gia đông dân (
tính đến thời điểm 12/2011 dân số cả nước là 87,687 triệu dân), như vậy tỉ lệ
công chức hành chính còn tương đối thấp so với yêu cầu. Tuy nhiên, hiệu quả của
đội ngũ cán bộ công chức không phụ thuộc vào số lượng công chức hành chính mà
phụ thuộc nhiều vào chất lượng của đội ngũ đó. Trước bối cảnh kinh tế- xã hội-
đối ngoại có nhiều thay đổi, nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ công chức
hành chính là điều hết sức cần thiết.
Đào tạo bồi dưỡng cần được tiến
hành trên tất cả các mặt đó là:
-
Đào tạo bồi dưỡng về lý luận chính trị
-
Đào tạo bồi dưỡng về quản lý nhà nước
-
Đào tạo bồi dưỡng về chuyên môn
-
Đào tạo bồi dưỡng về kĩ năng
Đến năm 2006, tất cả công chức hành
chính được đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch.
Năm 2010, công chức hành chính ngạch
chuyên viên trở lên về cơ bản đã được đào tạo về chuyên môn ở trình độ ĐH, hơn
90% công chức hành chính các ngạch chuyên viên trở lên đã đáp ứng được tiêu chuẩn
về trình độ lý luận chính trị, hơn 80% công chức hành chính đáp ứng tiêu chuẩn
kiến thức về quản lý nhà nước, gần 40% công chức ngạch chuyên viên, chuyên viên
chính, chuyên viên cao cấp có khả năng giao tiếp hoặc sử dụng ngoại ngữ trong
lĩnh vực chuyên môn.
(đơn
vị: người)
Lớp ĐT
|
Giai
đoạn 2001-2005
|
Giai
đoạn 2006-2008
|
Lý
luận chính trị
|
52.278
|
88.161
|
Quản
lý nhà nước
|
70.778
|
90.360
|
Chuyên môn
|
38.245
|
44.368
|
Kỹ năng
|
125.811
|
326.439
|
Bảng
số liệu về Số lượng công chức hành chính tham gia đào tạo trong giai đoạn
2001-2005 và giai đoạn 2006-2008 ở nước ta ( nguồn: Thống kê của ban tổ chức
cán bộ chính phủ)
Ta có biểu đồ như sau:
 |
| Biểu đồ về Số lượng công chức hành chính tham gia đào tạo trong giai đoạn 2001-2005 và giai đoạn 2006-2008 ở nước ta. |
Nhìn vào biểu đồ ta có thể thấy rằng,
trong giai đoạn 2006-2008 có sự gia tăng về số lượng công chức hành chính được
đào tạo bồi dưỡng ở tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là sự tăng lên về đào tạo kĩ
năng. Giai đoạn 2006-2008 đào tạo được 326.439 lượt công chức hành chinh, tăng
gần 3 lần só với giai đoạn 2001-2005
Bảng
số liệu về Số lượng công chức hành chính tham gia bồi dưỡng trong giai đoạn
2001-2005 và giai đoạn 2006-2008 ở nước ta .
(đơn vị: người)
Lớp
BD
|
Giai
đoạn 2001- 2005
|
Giai
đoạn 2006-2008
|
Lý
luận chính trị
|
47.343
|
43.614
|
Quản
lý nhà nước
|
19.920
|
44.310
|
Chuyên
môn
|
178.143
|
222.541
|
( nguồn: Thống kê của
ban tổ chức cán bộ chính phủ)
Ta
có biểu đồ như sau:
 |
| Biểu đồ về Số lượng công chức hành chính tham gia bồi dưỡng trong giai đoạn 2001-2005 và giai đoạn 2006-2008 ở nước ta . |
Cùng với công tác đào tạo, công tác
bồi dưỡng cũng đạt những kết quả khả quan, không có sự tăng vọt về số lượng người
nhưng tất cả vẫn giữ ở mức khá ổn định so với giai đoạn 2001-2005, đặc biệt
trong bồi dưỡng về Quản lý nhà nước trong giai đoạn 2006-2008 đã tăng lên hơn
2,2 lần so với giai đoạn trước đó.
Hiện nay, việc đào tạo,
bồi dưỡng đã được mở rộng hơn ở một số cơ sở như:
-
Học viện Chính trị- Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh: Đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc hệ thống của Đảng và hệ thống hành
chính Nhà nước.
-
Các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc TW: Đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc cấp ủy và chính quyền địa phương.
-
Các trường cán bộ, trung tâm đào tạo của các bộ: đào tạo bồi
dưỡng nghiệp vụ quản lý trong ngành và lĩnh vực.
Nhìn chung, hệ thống cơ sở vật chất
phục vụ cho công tác đào tạo bồi dưỡng được khang trang hơn, trang bị nhiều thiết
bị mới hiện đại phục vụ tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng. Đặc biệt hơn đó là đã
có sự liên kết đào tạo giữa các trường chính trị, Hành chính TW và địa phương.
-
Về lý luận chính trị:
Trong chủ nghĩa xã hội,
giai cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ thể thực sự của quyền lực, tự
mình tổ chức và quản lý xã hội, quyết định nội dung hoạt động của hệ thống
chính trị xã hội chủ nghĩa. Ở nước ta, giai cấp công nhân và nhân dân lao động
là chủ thể chân chính của quyền lực. Bởi vậy, hệ thống chính trị ở nước ta là
cơ chế, là công cụ thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo
của Đảng. Hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay bao gồm: Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và 6 tổ chức Chính trị - xã hội
( Mặt trận Dân tộc, Hội Liên hiệp Phụ nữ…).
Nhận thức được tầm quan
trọng của những lý luận chính trị cơ bản trong giai đoạn hiện nay, Đảng và nhà
nước ta đã đề ra các chương trình, các chính sách đào tạo bồi dưỡng nhằm nâng
cao hiểu biết cho đội ngũ CBCC về lý luận chính trị cũng như về Chủ nghĩa Mác
Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong quá trình làm việc cũng như trong thực tế cuộc
sống.
Ví dụ: Trong Lễ khai mạc Lớp lý luận khóa I
Trường Nguyễn Ái Quốc năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng ta tổ chức trường học lý luận cho cán
bộ là để nâng cao trình độ lý luận của Đảng ta đặng giải quyết sự đòi hỏi của
nhiệm vụ cách mạng và tình hình thực tế của Đảng ta, để Đảng ta có thể làm tốt
hơn công tác của mình, hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ cách mạng của mình”. Theo quan điểm của Người, cán bộ và công tác cán bộ luôn đóng
vai trò quan trọng vì cán bộ là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, là lực lượng giữ
vai trò then chốt, là “gốc” quyết định sự thành bại của mọi việc. Người coi “huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”. Đây
là một nội dung xuyên suốt, nhất quán trong tư tưởng và hoạt động của Người.
Cán bộ một mặt phải giỏi chuyên môn, mặt khác phải am tường về lý luận, cho nên
trong huấn luyện cán bộ, Người đặc biệt chú ý đến giáo dục lý luận cho cán bộ,
nhất là cán bộ chủ chốt: “Xem kinh nghiệm
của các đảng anh em, thì chúng ta càng thấy sự bức thiết, sự quan trọng của việc
học tập lý luận cho Đảng, trước hết là cho các cán bộ cốt cán của Đảng”.
-
Về chuyên môn, nghiệp vụ:
Nghề hành chính có phạm trù và tính
chất công việc đặc thù và phức tạp hơn các ngành nghề khác rất nhiều. Người làm
việc trong lĩnh vực hành chính luôn đòi hỏi có một trình độ, năng lực cũng như
phẩm chất cao hơn so với làm việc trong các lĩnh vực khác. Bởi nhà nước ta là một
nhà nước của dân, do dân và vì dân, đó là công bộc của dân, phải vì lợi ích của
dân mà hoạt động. Để làm được như vậy, ngoài việc bản thân người CBCC tự rèn
luyện bản thân còn phải tham gia các khóa, các lớp đào tạo về chuyên môn, nghiệp
vụ chuyên sâu để không gặp khó khăn trong quá trình làm việc. Công tác đào tạo
bồi dưỡng cũng giúp cho người CBCC linh hoạt, chủ động hơn trong việc xử lý những
vấn đề phát sinh trong công việc.
Ví dụ:
Mới đây nhất, thực hiện Kế hoạch số 34/KH-UBND ngày 16/12/2011 của UBND tỉnh về
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2011 – 2015; Kế
hoạch số 35/KH-SNV ngày 16/7/2012 của Sở Nội vụ về bồi dưỡng nghiệp vụ công tác
cải cách hành chính và công tác thanh niên năm 2012, ngày 11/9/2012, Sở Nội vụ
phối hợp với Học viện Chính trị Hành chính quốc gia, Sở Tài chính khai giảng lớp
bồi dưỡng nghiệp vụ cải cách hành chính cho hơn 70 học viên là đại diện lãnh đạo
văn phòng (hoặc trưởng phòng Hành chính) phụ trách công tác cải cách hành chính
của các sở, ban, ngành thuộc tỉnh, đại diện lãnh đạo phòng Nội vụ thuộc UBND cấp huyện và công chức làm
công tác cải cách hành chính, tổ chức cán bộ của các sở, ban, ngành thuộc tỉnh,
phòng Nội vụ thuộc UBND cấp huyện. Mục đích của lớp bồi dưỡng là nhằm quán triệt,
nâng cao nhận thức về các chủ trương, đường lối của Đảng và nhà nước trong vấn
đề cải cách hành chính. Qua lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cải cách hành
chính lần này giúp đội ngũ cán bộ, công chức nắm vững và áp dụng tốt những quy
định của pháp luật về quản lý cán bộ, công chức, viên chức, công tác cải cách
hành chính và thực tiễn của đơn vị góp phần nâng cao chất lượng tham mưu đối với
lĩnh vực được giao, tăng cường khả năng xử lý, giải quyết công việc đáp ứng yêu
cầu và nhiệm vụ được giao.
-
Về kiến thức pháp luật; kiến
thức, kỹ năng quản lý nhà nước và quản lý chuyên ngành
Mọi hoạt động trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội
đều phải nằm trong khuôn khổ pháp luật, không được làm trái pháp luật. Đặc biệt
CBCC nhà nước phải là những người nắm rõ pháp luật nhất, để không những thực hiện
theo mà còn phải tuyên truyền giáo dục cho người khác được biết. Mỗi một lĩnh vực,
chuyên ngành đều có những kiến thức, kỹ năng riêng, vì vậy công tác đào tạo, bồi
dưỡng đóng vai trò rất quan trọng, vừa cung cấp, vừa bổ sung và vừa giải thích,
khắc phục thiếu sót, sai phạm trong lĩnh
vực công việc CBCC đảm nhận.
-
Về tin học, ngoại ngữ, tiếng dân tộc cũng như các kỹ năng
mềm khác
Hiện nay, Đảng và nhà
nước ta đang hết sức quan tâm và đầu tư mạnh cho công tác đào tạo bồi dưỡng về
tin học và ngoại ngữ cho đội ngũ CBCC. Bởi trong xã hội công nghệ như hiện nay,
việc sử dụng thành thạo tin học và ngoại ngữ là một lợi thế rất lớn trong tất cả
các lĩnh vực, kể cả hành chính cũng vậy. Ngoài ra, người CBCC cũng phải thông
thạo một số kỹ năng khác như giao tiếp, thuyết trình…
Ví dụ: Nằm trong kế hoạch đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ, công chức của tỉnh năm 2012 và được sự đồng ý của Học viện
Chính trị- Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, ngày 06.06.2012 tại thành phố Tam Kỳ
(Quảng Nam), Học viện hành chính phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức khai giảng lớp
bồi dưỡng kiến thức, kiến thức tin học trong lĩnh vực hành chính, các kỹ năng
tác nghiệp cụ thể, chương trình chuyên viên chính cho cán bộ, công chức tỉnh Quảng
Nam, tham dự buổi khai giảng có Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Chức- Trưởng
khoa đào tạo, bồi dưỡng công chức- tại chức Học viện hành chính, một số giảng
viên Học viện hành chính, lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh và 165 học viên. Lớp bồi dưỡng
có thời gian học 3 tháng với 27 chuyên đề về quản lý nhà nước do các giảng viên
Học viện Chính trị- Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh giảng dạy.
-
Về phẩm chất đạo đức và tư
tưởng phát huy những truyền thống tốt đẹp trong lĩnh vực hành chính
Người dân Việt Nam có bản
tính cần cù, siêng năng và chịu khó trong công việc. Đó luôn là niềm tự hào của
mỗi người Việt Nam từ trước tới nay. Vấn đề này chủ yếu thiên về yếu tố bản
thân mỗi người CBCC tự rèn luyện chính mình nhiều hơn là đào tạo bồi dưỡng. Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy, là một CBCC thì phải hội tụ cả đức và tài, phải cần
kiệm liêm chính, vừa hồng vừa chuyên.
Các nội dung trọng tâm
về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức ở nước ngoài là:
-
Kiến
thức, kinh nghiệm, kỹ năng quản lý hành chính nhà nước và quản lý chuyên ngành:
Quản lý, điều hành các chương trình kinh tế - xã hội; Quản
lý hành chính công; Quản lý nhà nước chuyên ngành, lĩnh vực; Xây dựng tổ chức
và phát triển nguồn nhân lực; Chính sách công, dịch vụ công.
-
Kiến
thức, kinh nghiệm hội nhập quốc tế
Trong
quyết định số 1374/QĐ-TTg về Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ
2011 đến 2015 đưa 3.000 lượt cán bộ, công
chức đi đào tạo, bồi dưỡng tại các nước phát triển và đang phát
triển.
Đối
tượng áp dụng gồm: cán bộ, công chức đang công tác trong các cơ
quan Đảng, tổ chức chính trị - xã hội, Nhà nước ở trung ương, cấp tỉnh và cấp
huyện. Cán bộ, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên
trách ở cấp xã quy định tại Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của
Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ,
công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở
cấp xã. Đại biểu hội đồng nhân dân các cấp.
Đào tạo, bồi dưỡng nâng
cao học vấn, trình độ chuyên môn, lý luận chính trị
cho đội ngũ cán bộ nói chung, trong số đó sẽ có những nhân tài. Qua đào tạo và
kết hợp với hoạt động thực tiễn, tài năng sẽ dần được bộc lộ.
Thực tiễn cho thấy,
những chương trình, kế hoạch dài hạn, mang tính chiến lược cao trong vấn đề đào
tạo bồi dưỡng ở nước ta đã thu được những thành tựu to lớn trong suốt cả một
quãng thời gian dài nỗ lực và không ngừng phấn đấu. Hiện nay ở nước ta, đội ngũ
CBCC thực sự là những đại diện chân
chính của nhân dân. Đa số đều nắm vững trong tay những lý luận chính trị cơ bản,
thấu hiểu được những định hướng đúng đắn của Đảng và nhà nước ta. Tính đến thời
điểm này, mạng máy tính đã phủ khắp hệ thống hành chính nước ta từ trung ương đến
địa phương. Hầu hết CBCC các cấp đều sử dụng thành thạo những kỹ năng tin học
văn phòng cơ bản trong quá trình công tác. Nhờ những chiến lược đào tạo bồi dưỡng
có hiệu quả mà người CBCC không những tích cực rèn luyện về chuyên môn nghiệp vụ,
tham gia thêm các lớp đào tạo bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng ở bên ngoài mà còn
có ý thức tu dưỡng đạo đức, phẩm chất bản thân, với tư cách vừa là một người đại
diện cho quyền lợi của nhân dân nói riêng, vừa là một công dân Việt Nam nói
chung.
Cơ cấu hệ thống các
cơ sở đào tạo, bồi dưỡng thuộc hệ thống nhà nước có thể được mô tả tổng quan
như sau:
|
Xác
định mục tiêu
|
|
Chọn
người đào tạo và cơ sở đào tạo
|
|
Xác
định tiêu chí đánh giá khóa
học
|
|
Lựa
chọn người đi học
|
|
Xác
định thời gian khóa học
|
2.
Hạn chế trong công tác đào tạo, bồi dưỡng:
Chất lượng đào tạo chưa cao: Tại
sao có nhận định như vậy trong khi hàng năm có hàng chục nghìn lớp đào tạo bồi
dưỡng được mở ra trên cả nước dưới nhiều hình thức khác nhau và đã có hàng trăm
nghìn công chức hành chính được đào tạo, bồi dưỡng mỗi năm? Bởi lẽ mục đích của
hoạt động đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực trong cơ quan hành chính nhà nước
là: hoàn thiện chất lượng dịch vụ cung cấp cho công dân, tăng sự hài lòng của
công dân và của tổ chức… Nhưng theo điều tra của Viện Nghiên cứu khoa học pháp
lý có tới 43% cán bộ công chức tự nhận và 33% công dân, doanh nghiệp cho rằng
công chức không đủ trình độ và khả năng giải quyết công việc.
Theo đánh giá của Ban chỉ đạo cải
cách hành chính của Chính phủ, yếu kém lớn nhất là chất lượng của đội ngũ cán bộ,
công chức chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, phát triển kinh tế xã hội của đất
nước. Mặc dù công tác đào tạo , bồi dưỡng đã được tăng cường, số lượng cán bộ
công chức qua các lớp đào tạo, bồi dưỡng khá lớn nhưng nhìn chung chất lượng
còn thấp đặc biệt về kiến thức quản lý và kỹ năng nghiệp vụ hành chính. Nội
dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức tuy đã có một số đổi mới
nhưng vẫn chưa có cải cách cơ bản như chương trình tổng thể. Một bộ phận cán bộ
công chức suy thoái phẩm chất đạo đức, tham nhũng còn vô cảm trước những yêu cầu
của người dân.
Cần phải rà soát lại
cơ chế đào tạo để đào tạo ra những người thực sự có tài. Kiến thức phải được vận
dụng và phát huy trong thực tiễn, không phải là “tài nói” hay chỉ là hình thức
trang trí, “dán mác”. Người Nga có câu thành ngữ rất hay “đánh giá một con người
không phải bằng điều anh ta nói mà bằng việc anh ta làm”. Sử dụng nhân tài
chính là đích cuối cùng, phản ánh hiệu quả của phát hiện, đào tạo và bồi dưỡng
nhân tài. Thực hiện các khâu phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng đã khó, nhưng việc sử
dụng nhân tài trong thực tế hiện nay
càng khó hơn, nhất là sử dụng nhân tài trong hệ thống các cơ quan đảng, nhà nước,
đoàn thể. Thời gian qua ở nhiều nơi có hiện tượng cán bộ có kiến thức, năng lực
rời các cơ quan này. Điều này có thể dẫn đến tình trạng bộ máy các cơ quan
trong hệ thống chính trị yếu kém, ảnh hưởng đến chất lượng ban hành các chế độ,
chính sách.
Bên cạnh đó, một thực
tế đáng buồn là không ít những trường hợp “con ông cháu cha”, không thi được
vào đại học chính quy nhưng thông qua con đường thân quen để được đứng chân
trong các cơ quan đảng, nhà nước, đoàn thể và sau đó cũng thông qua con đường
này để được cử đi học hệ tại chức, chuyên tu, từ xa, đến khi đưa vào quy
hoạch cán bộ thì được nắm ngay những vị trí cao; từ đó được nâng đỡ
và trở thành cán bộ… Con đường này đã cản trở sử dụng nhân tài và gây nên sự bất
bình trong dư luận xã hội. Sự thiếu minh bạch, thiếu các chuẩn mực, quy định cần
thiết trong sử dụng nhân tài của công tác cán bộ đã làm cản trở sự phát triển của
xã hội.
-
Trước hết là do nhận thức từ phía người học, không ít cán bộ
công chức có quan niệm đi học để “giữ chỗ”, để thăng tiến, để chuyển ngạch… chứ
không vì mục đích nâng cao trình độ và năng lực, được tập trung đào tạo, bồi dưỡng
coi như một nghĩa vụ phải học. Động cơ này mang tính sai lệch nên đã gây nên
tâm lý thụ động ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận kiến thức, kỹ năng mới. Hệ thống
thông tin giáo trình còn trùng lắp, chưa được cập nhật thường xuyên và đổi mới.
Phương pháp giảng dạy thường áp dụng theo phương pháp truyền thống, kém tương
tác giữa người học và người dạy, quá trình học thiên về lý thuyết. Hơn nữa, một
số trang thiết bị giảng dạy đã bị hỏng hóc hoặc không đủ để đáp ứng yêu cầu giảng
dạy… Đó cũng là một trong những nguyên nhân làm chất lượng đào tạo bồi dưỡng của
cán bộ, công chức hành chính chưa thực sự cao.
-
Thứ hai, việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức thực sự
chưa chủ động, chủ yếu là khi có công văn từ cấp trên hoặc từ các
Trung tâm đào tạo gửi thông báo tuyển sinh. Trên cơ sở đó, các cơ quan
nhà nước căn cứ vào thực trạng cán bộ, công chức trong cơ quan rồi mới lập
danh sách đăng ký. Tuy trong thực tế, việc cử cán bộ, công chức đi học là có
lựa chọn, nhưng chủ yếu dựa vào thâm niên công tác, bậc lương, hoặc quy hoạch.
Đi học các lớp này, đa số học viên chỉ học mang tính đối phó là chủ yếu, học để
lấy bằng cấp, chứng chỉ, chứ chưa có mục đích rõ ràng, trước hết là để nâng cao
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phục vụ công tác. Vì vậy, cán bộ, công chức
tham gia các lớp học thường chỉ nhằm đáp ứng những tiêu chuẩn về các loại văn bằng,
chứng chỉ cần thiết để được bổ nhiệm, được chuyển ngạch cao hơn mà chưa thật sự
chú trọng nâng cao năng lực chuyên môn để
làm việc tốt hơn.
-
Thực tế, các cơ quan quản lý cán bộ chưa làm tốt việc xác định
các tiêu chí để đánh giá đúng thực chất trình độ và năng lực chuyên môn của cán
bộ, công chức qua họat động thực tiễn để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên
sâu hoặc nâng cao những kiến thức mà họ đã được đào tạo trong nhà trường. Vì thế,
vấn đề đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức mang định hướng “cung” mà chưa quan
tâm đúng mức đến vấn đề “cầu”. Nghĩa là ta có gì thì đào tạo, bồi dưỡng cái ấy,
chứ chưa xuất phát từ nhu cầu thực tế, từ sự cần thiết của việc nâng cao kỹ
năng thực hiện công việc của cán bộ, công chức.
-
Cải tiến chương trình, nội
dung và phương pháp giảng dạy:
Nội dung cần cải tiến cho phù hợp với
những yêu cầu đặt ra trong thời kỳ mới, loai bỏ những nội dung không cần thiết,
cập nhật kiến thức và kỹ năng mới. Các cơ sở đào tạo cần tiến hành biên soạn
chương trình giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng ngạch công chức.
Ngoài ra, cần cải tiến phương pháp giảng dạy theo hướng tương tác giữa học viên
và giảng viên, học thông qua thực hành, học thông qua các trải nghiệm. Ngoài ra
cần chú trọng đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng
và trang bị các thiết bị phục vụ
cho quá trình đào tạo và bồi dưỡng.
-
Xác định nhu cầu, mục tiêu đào
tạo, bồi dưỡng
Mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng là
trang bị cho đội ngũ cán bộ, công chức có tầm nhìn, có năng lực làm việc thực tế
đáp ứng yêu cầu của vị trí công tác, đảm bảo tính chuyên môn, hướng tới phát
triển năng lực cạnh tranh của đất nước trong khu vực. Như vậy, đào tạo, bồi dưỡng
phải chuyển từ lý thuyết sang thực tế. Đào tạo, bồi dưỡng trên cơ sở năng lực
làm việc của cán bộ, công chức, không kéo dài việc đào tạo, bồi dưỡng chung
chung, không sát thực với công việc hàng ngày của cán bộ, công chức. Đào tạo những
kĩ năng làm việc chứ không cung cấp kiến thức một chiều về lí thuyết, khái niệm.
Xác định nguyên tắc trong đào tạo, bồi dưỡng: cung cấp những kiến thức cần thiết,
rèn luyện kĩ năng đến mức có thể.
-
Xây dựng đội ngũ giáo viên
giỏi, chuyên nghiệp, chuyên môn cao cùng hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ công tác
đào tạo, bồi dưỡng từ trung ương về địa phương đầy đủ phương tiện tiện nghi, hiện
đại theo hướng đồng bộ.
-
Đánh giá thường xuyên, khách
quan công
tác đào tạo, bồi dưỡng: thành lập hội đồng thẩm định, đánh giá đủ đức, đủ tài
có khả năng làm việc khách quan. Có cơ chế, chế tài quản lý sâu sát với thực tế,
đảm bảo tính công bằng trong đánh giá.
-
Chuyển dịch việc cung cấp
kinh phí đào tạo, bồi dưỡng trực tiếp như hiện nay sang hình thức cấp kinh phí đào tạo
theo định mức chi phí thường xuyên của cơ quan, Ví dụ: kinh phí đào tạo, bồi dưỡng
hàng năm là 4 – 5% kinh phí chi thường xuyên của cơ quan.
-
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp lý của hoạt động đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức. Có những chính sách hợp lý đảm bảo việc bắt buộc, khuyến
khích cán bộ, công chức tự mình hoặc theo yêu cầu của cơ quan tham gia các khóa
đào tạo, bồi dưỡng theo đó có những cơ chế quản lý phù hợp nhất. Các quy định
pháp luật cần làm nổi bật rằng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là nhiệm vụ
trọng tâm, quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay và
trong tương lai
CHƯƠNG III: ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CÔNG CHỨC HÀNH
CHÍNH Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Nền công vụ Singapore luôn đặt chất lượng phục vụ, hiệu
quả, hiệu lực lên hàng đầu và là nền công vụ luôn cải tiến để thích nghi với
môi trường quốc tế luôn thay đổi và đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Khái
niệm chất lượng phục vụ được hiểu là đáp ứng tốt nguyện vọng, nhu cầu của công dân với tác
phong, thái độ nhã nhặn, vươn tới sự hoàn hảo. Singapore lập ra cơ quan đánh
giá chất lượng phục vụ từng cán bộ, công chức, từng cơ quan, đơn vị với các bảng
biểu cho điểm chi tiết và các giải thưởng chất lượng phục vụ mang đẳng cấp quốc
gia và quốc tế.
Để có những chất lượng phục vụ hoàn hảo của các cơ quan
công quyền, Singapore quan niệm công chức là chìa khóa thành công nên luôn coi
trọng yếu tố con người, trọng dụng nhân tài. Singapore quan niệm người tài
không đồng nghĩa với là người thông minh
nhất, người có nhiều bằng cấp, học vị
cao mà là người phù hợp với công việc và đạt hiệu quả tốt nhất trong công việc
được giao. Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng công nhằm phát huy cao độ tiềm lực của con
người phát triển được Chính phủ Singapore đặc biệt quan tâm. Điều đó được thể
hiện trước hết ở việc đầu tư rất lớn cho đào tạo (xây dựng cơ sở vật chất, đội
ngũ giáo viên, có chính sách ưu đãi như giáo dục phổ thông được miễn phí bao gồm
cả học phí, sách giáo khoa, môi trường, phí giao thông,…). Việc đào tạo bồi dưỡng
công chức theo hướng mỗi người đều cần được phát triển tài năng rộng, tạo thói
quen học tập suốt đời, liên tục học ỏi để mỗi công chức đều có đầy đủ phẩm chất,
năng lực, trình độ phục vụ tốt cho nền công vụ. Singapore xác định chiến lược
cán bộ thực hiện bằng kế hoạch đào tạo ngắn hạn, dài hạn, đào kế nghiệp, bài bản,
từ xa. Thời gian đào tạo tối thiểu bắt buộc là 100 giờ/ năm đối với mỗi công chức trong đó 60 % nội dung đào tạo về chuyên môn, 40 % nội
dung đào tạo liên quan đến phát triển. Có nhiều khóa khác nhau dành cho
các đối tượng: khóa học làm quen với
công việc dành công chức mới được tuyển dụng hoặc mới chuyển công tác từ nơi
khác đến; khóa học cơ bản đào tạo để công chức thích ứng với công tác của mình tổ chức cho người mới
tuyển dụng trong năm đầu tiên công tác;
khóa học nâng cao đào tạo bổ sung giúp công chức đạt hiệu quả cao nhất trong
công việc; khóa học mở rộng tạo điều kiện cho công chức vượt ra khỏi công việc
của mình có thể làm các công việc liên quan khi cần thiết; khóa đào tạo tiếp tục
không chỉ liên quan đến công việc hiện tại của công chức mà còn nâng cao khả
năng làm việc của người đó trong tương lai,…Các khóa học này liên quan chặt chẽ
tới cuộc đời chức nghiệp của công chức và tới việc chỉ định vị trí công việc của
công chức. Hằng năm, Singapore dành 4
% ngân sách cho đào tạo, bồi dưỡng.
Công chức được đi học sau đại học bằng học bổng của Chính
phủ với điều kiện sau khi đi học phải phục vụ cho Chính phủ từ 3-5 năm, nếu
không thực hiện cam kết như vậy thì phải trả lại tiền đào tạo. Trước khi đi học,
người học phải ký cam kết và phải có hai người có đủ khả năng tài chính bảo
lãnh để đảm bảo tiền của Chính phủ không bị thất thoát.
Việc đào tạo công chức không chỉ đảm bảo công chức thực
hiện tốt công vụ được giao mà còn chuẩn bị nguồn lực có chất lượng cho tương
lai. Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, Singapore rất quan tâm đên đào
tạo công chức. Quá trình đào tạo, bồi dưỡng công chức Singapore được tiến hành
qua 5 công đoạn:
-
Công đoạn giới thiệu: Công đoạn này nhằm tổ chức cho nhân
viên mới về nhận việc từ 1 đến 3 tháng. Phần này dành cho cả những người mới được
chuyển công tác từ nơi khác đến.
-
Công đoạn cơ bản: là quá trình đào tạo để công chức
thích ứng với vị trí công tác của mình, được tổ chức cho người mới tuyển dụng đến
trong năm đầu tiên công tác.
-
Công đoạn nâng cao: là việc đào tạo bổ sung, giúp công chức
đạt hiệu quả cao nhất trong công việc, tổ chức hoạt động này trong 3 năm đầu
công tác của công chức.
-
Công đoạn mở rộng: tạo điều kiện cho công chức vượt ra khỏi
công việc của mình, có thể làm được cả những công việc có liên quan khi cần thiết.
-
Công đoạn tiếp tục: quá trình đào tạo này vừa liên quan đến
công việc hiện tại của công chức, vừa nâng cao khả năng làm việc của công chức
trong tương lai.
Các công đoạn trên liên quan chặt chẽ đến suốt quá trình
công tác của công chức trong bộ máy hành chính nhà nước. Việc đào tạo được tổ
chức theo hình thức chính qui hoặc tại chức. Tùy theo yêu cầu của từng loại
công việc mà có thể hợp nhất một vài công đoạn nói trên nhằm nâng cao khả năng
đáp ứng của công chức đối với công việc đó.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức trong nền công vụ,
Singapore đầu tư kỹ lưỡng cho đào tạo. Cơ sở đào tạo công chức gồm Học viện Công vụ và Viện
Quản lý Singapore: Học viện Công vụ, Viện Quản lý Singapore:
Chính phủ cũng rất chú trọng đến việc cử sinh viên đi học
tập tại các nước có nền hành chính hiện đại, phát triển như Anh, Mỹ...
Với quan điểm cho rằng con người là yếu tố quyết định tất
cả, các quốc gia trong đó có Trung Quốc đều đánh giá cao vai trò, vị trí của
công chức và đội ngũ công chức, coi công chức là một lực lượng đặc biệt quan trọng
của xã hội, là nhân tố chủ thể quyết định sự thành công hay thất bại của mọi
công việc trong quản lý nhà nước, là lực lượng đảm bảo cho sự phát triển bền vững
của nền hành chính của mỗi quốc gia.
Về mặt đào tạo, bồi dưỡng công chức
Có 4 loại đào tạo, bồi dưỡng công chức
-
Loại 1: đào tạo, bồi dưỡng đối tượng
công chức mới. Đối với công chức mới trúng tuyển thì phải tham gia lớp bồi dưỡng
10 ngày
-
Loại 2: Đào tạo, bồi dưỡng cho những người
nhận nhiệm vụ mới. Thông thường những người trước khi nhận nhiệm vụ mới phải
tham gia khóa bồi dưỡng.
-
Loại 3: Đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn
-
Loại 4: Đào tạo, bồi dưỡng để cập nhật
thông tin mới, do cơ quan chủ quản tổ chức.
Trung Quốc đặc biệt chú trọng nâng cao trình độ chính trị,
phẩm chất, năng lực chuyên môn cho đội ngũ công chức nhằm xây dựng một đội ngũ
công chức chuyên nghiệp và có chất lượng cao, đây là một phần trong chiến lược
thực hiện và đẩy nhanh quá trình cải cách hệ thống công vụ.
Nội dung đào tạo, bồi dưỡng công chức của Trung Quốc tập
trung vào: lý luận xây dựng CNXH mang đặc sắc Trung Quốc và chiến lược phát triển;
quản lý hành chính nhà nước trong nền kinh tế thị trường; quản lý vĩ mô nhà nước
với những nội dung cụ thể như thể chế hành chính, quyết sách hành chính, đào tạo
và phát triển nhân tài. Tất cả các khóa đào tạo đều phải học chủ nghĩa Mác -
Lênin và lý luận Đặng Tiểu Bình.
Nội dung chương trình đào tạo chủ yếu được xây dựng dựa
vào vị trí của từng công chức để đào tạo, bồi dưỡng. Thông thường một khóa học
của công chức bao gồm khóa học cơ bản và khóa học chuyên môn, gọi là mô hình
"cơ bản + chuyên môn". Trong đó, khóa học cơ bản đi sâu vào các nội
dung như: về học thuyết chính trị, về luật hành chính, về hành chính công, về
phát triển kinh tế - xã hội..; khóa học chuyên môn thường được thiết kế dựa vào
các nhu cầu khác nhau của công chức ở các nhóm và các cấp khác nhau, thể hiện
tính chuyên môn trong đào tạo cho các cấp và các loại công chức khác nhau. Tỷ lệ
của các khóa học thường được sắp xếp là 30% cơ bản và 70% chuyên môn. Cấu trúc
và thời lượng bài học có thể được sắp xếp: bài giảng là 70%, thảo luận và trao
đổi là 10%, điều tra là 10%, giấy tờ và văn bản là 5%, các khóa học kinh nghiệm
là 5%.
Có thể nói công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức của
Trung Quốc khá linh hoạt song vẫn theo đúng nguyên tắc công khai, công bằng, cạnh
tranh, chọn được người giỏi; lý luận gắn với thực tế, học tập gắn liền với ứng
dụng, coi trọng hiệu quả thiết thực; không bồi dưỡng đủ thì không đề bạt. Đặc
biệt, Trung Quốc rất chú trọng rèn luyện năng lực thực hành của công chức trong
thực tiễn, coi đây là một trong ba tố chất chủ yếu tạo nên phẩm chất công chức,
đó là trình độ lý luận chính trị, năng lực hoạt động thực tiễn và đức tính tự
trọng, tự lập.
Giảng viên ở các trường hành chính, trường Đảng các cấp
và các cơ sở đào tạo khác, bên cạnh đội ngũ giảng viên chuyên trách được đào tạo
bài bản và thường xuyên được bồi dưỡng cập nhật kiến thức, còn có đội ngũ giảng
viên kiêm chức. Nguồn giảng viên kiếm chức đa dạng và hình thức tuyển dụng linh
hoạt. Những công chức có năng lực chuyên môn cao, các chuyên gia hoặc các học
giả từ các trường cao hơn và từ các viện nghiên cứu khoa học có thể được tuyển
vào vị trí này. Một cách khác nữa là sử dụng một số quan chức của Chính phủ và
cán bộ từ các ủy ban của Đảng hoặc thuê giáo sư nước ngoài giảng dạy.
Để nắm bắt được sự thay đổi trong quá trình thực thi công
vụ của công chức, Trung Quốc chú trọng đánh giá quá trình đào tạo, bồi dưỡng của
họ
Nền hành chính của Pháp là một nền
hành chính truyền thống, theo mô hình tập trung, một nền hành chính trung
thành, công bằng và trong sạch (trung thành với Nhà nước, công bằng trong phục
vụ nhân dân và trong sạch trong tài chính). Hiện nay, với sự thay đổi thường
xuyên của môi trường, hành chính Pháp được xem là nền hành chính truyền thống
đang chuyển mình, đang thay đổi cho phù hợp hơn với quá trình nhất thể hóa ở
châu Âu. Tôn trọng những đặc điểm riêng, khác nhau và thống nhất những cái chung,
vì thế Pháp không thể chỉ nhấn mạnh đến hệ thống ngạch, bậc mà còn chú ý đến
quá trình quản lý, sử dụng và đào tạo công chức như ở các nước khác.
Các cơ sở đào tạo công chức ở Pháp
gồm: Trường Hành chính Quốc gia (ENA), Trường Hành chính khu vực (IRA), Trung
tâm đào tạo kinh tế, Trung tâm đào tạo giáo dục, Trường đào tạo công chức của
các bộ và các Trung tâm đào tạo tư nhân. Công chức lãnh đạo được đào tạo ở Trường
Hành chính, trong đó công chức loại A đào tạo tại ENA, công chức loại A' đào tạo
ở IRA. Đối với các ngành khác nhau có chế độ đào tạo khác nhau, như Bộ Thiết bị
có trường Cầu đường (đào tạo kỹ sư bậc cao, chức Giám đốc sở Thiết bị tỉnh phải
đào tạo ở trường này), Trường Công chính (đào tạo kỹ sư bậc trung), có 2 trường
kỹ thuật đào tạo nhân viên và có 10 trung tâm đào tạo liên vùng để đào tạo nghề
cho nhân viên. Các hình thức đào tạo công chức ở Pháp gồm có:
Hiện nay đào tạo thường xuyên được
quan tâm, vì loại hình này đáp ứng được với những thay đổi thường xuyên của môi
trường làm việc trong quá trình nhất thể hóa châu Âu và sự phát triển của khoa
học kỹ thuật. Các giáo viên tham gia đào tạo trong các cơ sở đào tạo thường là
công chức có kinh nghiệm, có năng lực giảng dạy được mời tham gia giảng dạy sau
khi đã được bồi dưỡng kỹ năng sư phạm. Những quy định đáng chú ý trong công tác
đào tạo công chức ở Pháp:
-
Công chức trong ba năm không được đào tạo, bồi dưỡng, thì có
quyền đề nghị được đi đào tạo bồi dưỡng.
-
Công chức có quyền khiếu nại đề nghị giải thích vì sao họ
không được đi đào tạo sau ba năm làm việc.
-
Thời gian công chức tham gia đào tạo là thời gian làm việc của
công chức.
-
Công chức có thể xin nghỉ tạm thời để đi đào tạo, hoặc nghỉ
không lương để nghiên cứu hay chuẩn bị thi nâng ngạch.
-
Các cơ quan phải dành 3,8% quỹ lương cho đào tạo, thời gian
dành cho đào tạo đối với công chức A, B là 5 ngày /năm, đối với công chức loại
C là 6 ngày /năm (Quy định năm 1996). Việc thực hiện các quy định với các cơ
quan có khác nhau tuỳ theo tình hình cụ thể. Năm 2004, theo thống kê của Bộ
Công vụ thì kinh phí dành cho đào tạo là 3,4% và số ngày đào tạo trung bình
trong năm đối với công chức loại A: 3, 5 ngày, loại B: 3, 5 ngày và loại C: 2,
8 ngày.
Một
trong những cơ sở để xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng công chức là cuộc gặp
gỡ, thảo luận giữa công chức và người lãnh đạo trực tiếp về công việc và hướng
công việc tới, công chức có thể đề đạt nguyện vọng, yêu cầu được đào tạo, bồi
dưỡng. Xuất phát từ nhu cầu của cá nhân và của cơ quan, bộ phận nhân sự tổng hợp
kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chung cho cơ quan căn cứ trên cơ sở ngân sách cho
phép.
Từ
thực tiễn xây dựng đội ngũ công chức của những quốc gia trên, chúng ta có thể
rút ra một số kinh nghiệm cho công
tác đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính ở nước ta như sau:
Một là, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán
bộ, công chức, trước hết là đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp, các ngành về vai
trò, tác dụng của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,công chức để có những nỗ
lực cần thiết và biện pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của công
tác này. Trước hết cần tập trung nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý các cơ quan, đơn vị, vì họ là người đề ra chủ trương, chính sách
về đào tạo, bồi dưỡng cán bô, công chức, đồng thời là người trực tiếp quản lý,
sử dụng cán bộ, công chức. Khi nhận thức được điều này, họ không chỉ tích cực
học tập, trau dồi năng lực quản lý, điều hành cho bản thân mình để hoàn thành
tốt nhiệm vụ, mà quan trọng hơn là tạo ra cơ chế, chính sách thông thoáng và
điều kiện thuận lợi để công chức tham gia tích cực vào các chương trình đào
tạo, bồi dưỡng.
Hai là, tăng cường chỉ
đạo thống nhất công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức từ trung ương đến địa
phương, đồng thời thực hiện phân công, phân cấp rõ ràng, rành mạch hợp lý về
thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cấp, các trường đối với công tác đào tạo, bồi
dưỡng công chức; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, giữa cơ
quan chủ trì với cơ quan phối hợp.
Ba là, cần có những quy
định cụ thể và nghiêm ngặt về các khóa đào tạo bắt buộc mà công chức phải trải
qua trước khi nhận nhiệm vụ hay được thuyên chuyển, bổ nhiệm, thăng tiến lên
các vị trí quản lý cao hơn. Mặt khác cần gắn kết chính sách đào tạo, bồi dưỡng
với các nội dung khác trong công tác bồi dưỡng với các nội dung khác trong công
tác cán bộ như quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, tăng lương...tạo thành một chỉnh
thể thống nhất, đồng bộ có tác dụng khuyến khích công chức hành chính vươn lên
trong học tập và công tác.
Bốn là, tiếp tục đổi mới
và nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính ở các
cơ sở đào tạo. Đào tạo phải gắn liền với thực tiễn, bám sát nhu cầu và đòi hỏi
của thực tiễn, gắn đào tạo lý thuyết với thực hành. Để thực hiện tốt giải pháp
này cần thiết phải thực hiện tốt những nội dung sau:
-
Hệ
thống hóa và nâng cao chất lượng chương trình, giáo trình đào tạo, bồi dưỡng
công chức. Việc xây dựng chương trình phải chú ý hơn tới nhu cầu của người học,
phù hợp với từng đối tượng cán bộ, công chức và có tính hướng dẫn kỹ năng,
nghiệp vụ cao; giảm những phần kiến thức về lý luận chung chung. Trong việc
thiết kế nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng cần tham khảo ý kiến đánh
giá, nhận xét, góp ý của chính những người học và của cơ quan, đơn vị cử đi
học. Thực tế cho thấy, nội dung chương trình chỉ thu hút được người học khi nó
thực sự thiết thực đối với họ.
-
Đội
ngũ giảng viên đóng vai trò quyết định đối với chất lượng đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức. Vì vậy cần tiếp tục tăng cường xây dựng, nâng cao chất
lượng, đổi mới phương pháp giảng dạy của đội ngũ giảng viên. Chú trọng xây dựng
đội ngũ giảng viên kiêm chức, các chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực để
đáp ứng yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng ngày càng cao của công chức.
-
Hiện
đại hóa các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.
Năm là, xây dựng
tiêu chí đảm bảo chất lượng, đánh giá chất lượng công chức sau đào tạo, bồi
dưỡng. Trong quá trình đánh giá chất lượng công chức cần chú ý kinh nghiệm của
Pháp, Singapo: chất lượng công chức không nằm ở bằng cấp trình độ đào tạo, mà
chủ yếu là năng lực thực hiện công việc. Không nên đề cập đến chất lượng đội
ngũ công chức qua việc thống kê số lượng các loại bằng cấp của công chức, bởi
vì bằng cấp chưa thực sự phản ánh đúng năng lực làm việc của công chức.
KẾT LUẬN
Thực tế cho thấy, việc đổi mới
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là một nhu cầu bức thiết
và tất yếu nhằm đáp ứng yêu cầu bức thiết của công cuộc cải cách hành
chính, mà trong đó, đổi mới tổ chức bộ máy, đổi mới con người là
một trong bốn nội dung trọng tâm, cũng như phù hợp với Luật Cán bộ,
công chức vừa được ban hành. Nghị quyết Hội nghị lần thứ V Ban chấp hành
Trung ương khóa X về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý của bộ máy nhà nước đã đề ra: “Đổi
mới phương thức và nội dung các chương trình đào tạo, bồi dưỡng sát với thực tế,
hướng vào các vấn đề thiết thực đặt ra từ quá trình thực thi công vụ, nâng cao
kỹ năng hành chính. Thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ
năng hành chính, đãm bảo tính thống nhất trong hoạt động của cơ quan hành
chính…”. Đây là một trong những yêu
cầu cần thực hiện trong công đào tạo, bồi dưỡng trong thời gian tới. Đó là việc
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức theo nhu cầu. Nghĩa là, việc đào tạo, bồi
dưỡng đó phải hướng vào việc đào tạo cái mà người học cần và xã hội cần. Theo
đó, cơ quan nhà nước trên cơ sở căn cứ vào vị trí công tác, yêu cầu nghiệp vụ cụ
thể của từng cán bộ, công chức xây dựng chương trình, kế hoạch, nội dung,
phương pháp để đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức sát với nhu cầu sử dụng cán
bộ, công chức và khả năng thực tế của cán bộ, công chức. Đào tạo, bồi dưỡng
theo nhu cầu giúp cán bộ, công chức chủ động lựa chọn nội dung, chương trình,
cơ sở đào tạo và thời gian học tập phù hợp và sát với thực tế. Công chức tự lựa
chọn việc học tập sẽ nâng cao tính tự giác và trách nhiệm trong học tập và thực
thi nhiệm vụ, là cơ sở để cơ quan sử dụng công chức đánh giá đúng hơn năng lực
thi hành công vụ, tránh việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giống nhau,
tràn lan cho mọi đối tượng.
Như vậy đối với nghiệp vụ tổ chức,
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức có vai trò đặc biệt quan trọng, là
khâu không thể thiếu trong toàn bộ quy trình xây dựng và thực hiện hoạt động
công vụ. Những cán bộ đã qua đào tạo, bồi dưỡng càng rộng, phẩm chất, trình độ,
năng lực cán bộ được đào tạo, bồi dưỡng ngày càng cao thì càng tạo được nguồn
cán bộ công chức đông và có chất lượng. Không có nguồn cán bộ công chức đã được
đào tạo, bồi dưỡng và thử thách qua thực tiễn thì không có đủ nguồn nhân lực
đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới hiện nay. Cùng với nhiều công tác
khác, công tác đào tạo, bồi dưỡng góp phần rất quan trọng, thiết thực vào việc
hình thành đội ngũ cán bộ công chức chất lượng cao, sẵn sàng với những biến động,
thay đổi của môi trường công việc.
- Giáo
trình Nhân sự hành chính nhà nước – Học viện hành chính, 2010.
- Luận
văn cao học, Lê Văn Phương, về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức hành chính ở
Bộ Nội Vụ - Học viện hành chính.
- Luật
Cán bộ, Công chức năm 2008 và một số văn bản pháp lý khác.
- TS.
Ngô Thành Can - Tìm hiều về công chức và đào tạo công chức tại nước Pháp
- Quản lý nguồn nhân lực- Bùi Kim
Dung
Nhận xét
Đăng nhận xét